Jordbruksføretak

Spørsmål og svar om jordbruksføretak

• Kven kan få straumstøtte som jordbruksføretak?

  Føretak som driv aktiv jordbruksproduksjon, kan søkje om støtte. Det betyr at føretakets produksjon må oppfylle vilkåra for å kunne få produksjons- og/eller avløysartilskot, dersom det hadde søkt om dette (ikkje eit krav om at det blir søkt om). Viss føretaket ikkje har ein jordbruksproduksjon som gir rett på produksjons- og/eller avløysartilskot over botnfrådraget på 6 000 kroner, vert ikkje vilkåra for å få straumstøtte rekna som oppfylte.

  Eit føretak som berre disponerer hestar, blir ikkje rekna å drive vanleg jordbruksproduksjon og har ikkje rett på produksjons- og/eller avløysartilskot. Føretaket kan derfor ikkje få straumstøtte etter ordninga. For at eit føretak som disponerer hestar skal reknast for å drive vanleg jordbruksproduksjon, må det disponere tilskotsrettmessige produksjonsdyr og/eller areal.

  Viss føretaket ditt er ein del av ei samdrift, men det er samdrifta som søkjar og får produksjonstilskot, skal de søkje med organisasjonsnummeret til samdrifta. 

  Om du forpaktar bort jordbruksareal/driftsbygningar, er det leigetakar/forpaktar som driv aktiv jordbruksproduksjon, og som kan søkje om straumstøtte. Den som leiger bort drifta blir ikkje sjølv rekna som ein aktiv produsent, og oppfyller ikkje vilkåra for støtte. Det inneber at føretaket som forpaktar, kan søkje om straumstøtte sjølv om dei ikkje er eigar av målepunktet knytte til drifta.

• Kva straumforbruk kan eg få støtte til?

  Jordbruksføretak kan få støtte til straumutgifter «i produksjonen». Med «produksjonen» meiner ein straumforbruk knytte til alle delar av primærleddets framstilling av jordbruksvarer. Til dømes inngår oppvarming og ventilasjon av driftsbygningar, så vel som den etterfølgjande kjølinga, lagring og tørking av produkta som normalt finn stad på garden, som eit ledd i klargjering av råvara for transport, vidare sal eller foredling. 

  Straumutgifter du måtte ha til føremål ut over råvareproduksjonen, har du ikkje rett på støtte for, og reknast som «anna næring». Til dømes kan du ikkje få støtte til straumutgifter til pakkeri eller foredling av produktet (til dømes straum nytta i lokal foredling av mjølk, gardsslakteri, hermetisering, pressing, sylting og safting o.l.). Tilsvarande gjeld straumutgifter til eventuell anna verksemd enn jordbruksproduksjon, til dømes utleige av selskapslokale i tilknyting til garden. Ridehall, solarium/basseng for hestetrening, og trav/galoppbane gir ikkje rett på støtte, då dette ikkje blir rekna som ein del av jordbruksproduksjonen til føretaket. 

  Viss målepunktet både knyter seg til jordbruksproduksjonen din og til anna næring, skal du oppgi dette i søknadsskjemaet. Er du usikker på om delar av forbruket på målaren blir rekna som anna næring, kan du ta kontakt med oss på stromstotte@landbruksdirektoratet.no.

  Sjå meir informasjon om korleis du oppgir forbruk til anna næring i dei to neste spørsmåla. 

  Viss målepunktet både knyter seg til jordbruksproduksjonen din og hushaldet ditt, kan du få støtte til hushaldsforbruket som ikkje allereie er kompensert gjennom straumstønadsordninga for hushald. 

  Viss føretaket har målepunkt som berre går til anna næring eller hushaldsforbruk, skal du ikkje leggje til dette/desse målepunkt(a) i søknaden.

• Kva målepunkt kan eg oppgi i søknaden om støtte?

  Støtta gjeld per føretak, altså per organisasjonsnummer. I søknaden oppgir du alle målepunkt kor heile eller delar av straumforbruket går til føretakets jordbruksproduksjon. Om du også driv produksjon i veksthus, og oppfyller vilkåra for støtte som veksthusføretak, kan du i tillegg leggje inn målepunkt med forbruk som går til dyrking av vekstar i veksthuset.

  Viss delar av straumforbruket på eit målepunkt knyter seg til «anna næring», eller du deler målepunktet med eit anna føretak, skal du i søknadsskjemaet oppgi kor stor prosentandelen av forbruket som ikkje går til jordbruksproduksjonen din. Sjå meir informasjon i spørsmålet nedanfor, «Korleis oppgi forbruk som går til «anna næring»?».

• Eg deler målepunkt med eit anna føretak, korleis registrerer eg dette?

  Dersom forbruket på målepunktet som knyter seg til jordbruksproduksjonen din, også går til eit anna føretak, blir andelen av forbruket som blir nytta av det andre føretaket rekna som anna næring for deg.

  Sjå meir informasjon i spørsmålet nedanfor, «Korleis oppgi forbruk som går til "anna næring»?".

• Korleis oppgi forbruk som går til "anna næring"?

  I søknaden får du spørsmål om nokon av dei oppgitte målepunkta knyter seg til «anna næring». Dersom dette er tilfellet, vel du «Ja» og oppgir prosentandelen av straumforbruket som går til denne/desse næringa(ne).

  Hushaldsforbruk er ikkje anna næring. Forbruk for hushald skal derfor ikkje takast med i prosentandelen til anna næring.

  Du må sjølv vurdere kor stor del som går til den/dei andre næringa(ne). Viss til dømes ca. 40 prosent at straumforbruket går til eit ysteri, oppgir du i søknaden at 40 prosent går til anna næring. Då blir straumstøtte utmålt for dei resterande 60 prosent av forbruket på målepunktet.

  Dersom søknaden allereie er innsendt, endrar du opplysningar i søknaden ved å logge inn på same måte som då du sende inn søknaden (via Altinn). Når du loggar inn, vil du få opp opplysningane som allereie er registrerte i straumstøttesøknaden din.

  Under «Foretakets registrerte målepunkter» ser du det/dei målepunktet/a som du har oppgitt i søknaden om støtte. For å oppgi prosentandelen som går til anna næring, trykkjer du på knappen «Endre andel» i rada til aktuelt målepunkt.

  

  Om du har ført opp eit målepunkt med forbruk som berre går til anna næring, må du fjerne dette målepunktet. Dette gjer du ved å trykkje på knappen «Fjern målepunkt» i rada til målepunktet/målepunkta som ikkje knyter seg til jordbruksproduksjonen/veksthusproduksjonen.

  Dersom endringane du gjer medfører at det dukkar opp ei varselmelding, må du lese beskjeden nøye. Om du framleis er usikker på kva du skal gjere, kan du ta kontakt med oss på stromstotte@landbruksdirektoratet.no eller per telefon til 78 60 60 00.

• Eg ønskjer å endre kontaktinformasjonen i straumstøttesøknaden, kva gjer eg?

  Du kan sjølv leggje inn ønskte endringar i straumstøttesøknaden din. For å gjere dette loggar du inn på same måte som då du sende inn søknaden, sjå søknadsskjema her. Du vil då få opp opplysningane du har registrert.

  For å endre kontaktinformasjonen din, trykkjer du på «Rediger» i boksen der kontaktinformasjonen er oppgitt.

  

• Eg vil endre, fjerne eller leggje til målepunkt etter at eg har sendt inn søknaden, kva gjer eg?

  Du pliktar å melde frå om endringar som har noko å seie for straumstøttesøknaden din.

  Om du ønskjer å endre eller fjerne eksisterande målepunkt, eller leggje til nye målepunkt etter at du har sendt inn søknadsskjemaet, kan du sjølv registrere ønskte endringar i søknaden din. For å gjere dette loggar du inn på same måte som då du sende inn søknaden (via Altinn). Du vil då få opp opplysningane som er registrerte i straumstøttesøknaden din.

  Under Foretakets registrerte målepunkt ser du det/dei målepunktet/målepunkta som du har oppgitt i søknaden om støtte. Du ser også kor stor del av forbruket som går til jordbruksproduksjon på kvart enkelt målepunkt. 

  

  Moglege endringar:

  • Leggje til målepunkt → trykk på «Legg til målepunkt» og følg instruksjonane
  • Endre andel som går til anna næring → trykk på «Endre andel» i rada til aktuelt målepunkt
  • Fjerne målepunkt → trykk på «Fjern målepunkt» i rada til aktuelt målepunkt
  • Oppgi siste månad føretak har forbruk på eit målepunkt → trykk på «Fjern målepunkt» i rada til aktuelt målepunkt → registrer kva månad målepunktet skal avsluttast

  Dersom endringane du gjer medfører at det dukkar opp ei varselmelding, må du lese beskjeden nøye. Om du framleis er usikker på kva du må gjere etter dette kan du ta kontakt med oss på stromstotte@landbruksdirektoratet.no eller per telefon til 78 60 60 00.

• Kva gjer eg om eg sluttar med jordbruksproduksjon eller garden byter eigar?

  Viss føretaket ditt ikkje lenger driv aktiv jordbruksproduksjon, må du melde frå om dette. Du kan sjølv avslutte straumstøttesøknaden din. For å gjere dette loggar du inn på same måte som då du sende inn søknaden (via Altinn). Du vil då få opp opplysningane som er registrerte i straumstøttesøknaden din.

  Du avsluttar søknaden ved å trykkje på knappen «Avslutt søknad». Du kan registrere at søknaden din skal avsluttast både tilbake og framover i tid. Dersom det har skjedd eller skal skje eit brukarskifte på garden eller du leiger/skal leige ut garden, må søknaden din avsluttast frå den månaden føretaket ditt ikkje lenger driver produksjonen, og føretaket som overtek må sende inn eigen straumstøttesøknad med oppstart same månad. Etter at du har valt den månaden søknaden skal avsluttast frå, vel du den grunngivinga som passar i ditt tilfelle.

  

  

  Viss føretaket ditt tek opp att drifta, kan du også aktivere søknaden din om straumstøtte på nytt ved å leggje til målepunkt igjen.

• Kor mykje får eg kompensert og korleis blir støtta berekna? 

  Straumstøtte til kvart enkelt jordbruksføretak blir berekna etter følgjande formel frå og med januar 2025, jf. forskrifta § 5:  

  (stønadsgrunnlag – 75 øre per kWt eksklusive meirverdiavgift) * 0,80 * 1,25 * talet på kWt forbruk.

  • Som stønadsgrunnlag blir gjennomsnittleg månadleg elspotpris nytta for kvart prisområde. Utmålinga av støtte til jordbruksføretak baserer seg altså ikkje på dei faktiske straumutgiftene til føretaket (slik som ved utmålinga av støtte til veksthus og vatningslag). 
  • Føretaket får berre støtte dersom stønadsgrunnlaget overstig terskelverdien på 75 øre per kWt eksklusive meirverdiavgift i det aktuelle prisområdet. For forbruk til og med desember 2024, må stønadsgrunnlaget overstige 73 øre per kWt eksklusive meirverdiavgift i det aktuelle prisområdet. For forbruk til og med desember 2023, må stønadsgrunnlaget overstige 70 øre per kWt eksklusive meirverdiavgift i det aktuelle prisområdet.  
  • Noreg er delt inn i fem prisområde for straum: Aust-Noreg (NO1), Sør-Vest-Noreg (NO2), Midt-Noreg (NO3), Nord-Noreg (NO4) og Vest-Noreg (NO5).  
  • Næringsdrivande kan få frådrag for inngåande mva. Som følgje av at meirverdiavgift blir teke i betraktning (verdien 1,25 i formelen), får føretaket i realiteten full dekning for kostnader over 75 øre (73 øre til og med desember 2024, og 70 øre til og med desember 2023) per kWt i føretakets prisområde. 
  • (Stønadsgrunnlag – 75 øre/kWt ekskl. mva.) x 0,80 x 1,25 = støttesats i prisområdet til føretaket (som kjem fram i vedtaka våre om straumstøtte) frå og med januar 2025.
  • Med utgangspunkt i målepunkt(a) føretaket oppgir i søknaden, blir prisområde for målepunkt(a) og talet på kWt forbrukt henta inn direkte frå Elhub.    
  • Jordbruksføretak kan få støtte for straumforbruk opptil 60 000 kWt i månaden. For perioden før oktober 2022 var forbrukstaket 20 000 kWt per føretak per månad.

• Kvifor har eg fått fråtrekk i straumstøtta?

  Landbruksdirektoratet innhentar informasjon om kva forbrukskode målepunkta er registrerte med i Elhub. Viss målepunktet er registrert som hushald, vil vi automatisk gjere fråtrekk for inntil 5000 kWt på målepunktet. Dette er fordi målepunkt som er registrerte som hushald, i utgangspunktet gir rett til støtte som hushald frå nettselskapet. For å ikkje gi støtte for same forbruk som nettselskapet, gjer derfor Landbruksdirektoratet fråtrekk. Sjekk fakturaen din for nettleige for å sjå om du har fått støtte frå nettselskapet. 

  Om du ikkje har fått straumstøtte på fakturaen frå nettselskapet, men likevel har fått fråtrekk frå oss, kan du klage på vedtaket. Vi tilrår deg samtidig å ta kontakt med nettselskapet for å undersøkje om du er registrert med rett forbrukskode i Elhub. Dette er for at framtidige vedtak frå oss skal bli rette. 

  Sjå meir informasjon om klage under spørsmålet «Eg vil klage på eit vedtak, korleis går eg fram?».

• Har eg rett til straumstøtte dersom eg har hest?

  For å få støtte som jordbruksføretak, må føretaket oppfylle vilkåra for å få produksjonstilskot og/eller avløysartilskot. Eit grunnvilkår for å få slikt tilskot er at føretaket driv «vanlig jordbruksproduksjon», jf. forskrift om produksjons- og avløysartilskot § 2. 

  Eit føretak som berre disponerer hestar, blir ikkje rekna å drive vanleg jordbruksproduksjon og har ikkje rett på produksjons- eller avløysartilskot. Føretaket kan derfor ikkje få straumstøtte etter ordninga.

  For at eit føretak som disponerer hestar skal reknast for å drive vanleg jordbruksproduksjon, må det disponere produksjonsdyr og/eller areal som gir rett på tilskot. Føretaket har i så tilfelle rett på å få dekt straumutgiftene sine knytte til jordbruksproduksjonen sin. Straumutgifter til dømes til ein ridehall, solarium og basseng for hestane, eller trav/galoppbane gir likevel ikkje rett på støtte, då dette ikkje blir rekna som ein del av jordbruksproduksjonen til føretaket.

• Eg har fått støtte frå nettselskapet og frå Landbruksdirektoratet for same forbruk, kva skal eg gjere?

  Om du har fått hushaldsstøtte frå nettselskapet ditt på eit av målepunkta du har oppgitt til oss vil dette komme fram av fakturaen frå nettselskapet. Om vi ikkje har trekt frå denne støtta i berekninga som står i vedtaksbrevet ditt, må du melde frå om dette til oss på e-post til stromstotte@landbruksdirektoratet.no.

• Eg vil klage på eit vedtak, korleis går eg fram?

  Dersom du ønskjer å klage på eitt eller fleire av vedtaka våre, ber vi deg om å gjere følgjande: 

  • Send skriftleg klage til stromstotte@landbruksdirektoratet.no, eller per post til Landbruksdirektoratet, Postboks 56, 7701 Steinkjer. Opplys gjerne tydeleg om at det er ei klage.  
  • Oppgi organisasjonsnummeret til føretaket. 
  • Oppgi kva vedtak du klagar på.  
  • Oppgi kva målepunkt det gjeld. 
  • Oppgi kvifor du klagar på vedtaket/vedtaka og legg ved eventuell dokumentasjon som kan vere relevant for oss når vi skal behandle klaga di (t.d. faktura ved feilaktig hushaldstrekk). Vi ber deg grunngi klaga så godt som mogleg. 

  Sensitive opplysningar må ikkje sendast per e-post, og eventuell dokumentasjon som inneheld slike opplysningar kan sendast per post til Landbruksdirektoratet, Postboks 56, 7701 Steinkjer. Noter i klaga (e-posten) at dokumentasjon blir ettersendt per post.

  Vi minner om at klagefristen er tre veker frå du fekk vedtaksbrevet (som hovudregel datoen vedtaksbrevet er datert).  

  Klager blir fortløpande behandla. Vi har for tida stor sakspågang, og ber om forståing for at det kan ta noko tid å få klaga behandla.  

  Kjem Landbruksdirektoratet til at vedtaket som er påklaga bør oppretthaldast (kjem til same resultat), vil klaga di sendast til Landbruks- og matdepartementet som klageinstans for endeleg behandling.

• Kva skal eg gjere om eg ønskjer støtte for månader lenger tilbake i tid enn dei siste seks kalendermånadene?

  For månader som ligg meir enn seks kalendermånader tilbake i tid, blir fristen rekna for å ha gått ut. I utgangspunktet mistar du derfor moglegheita til å få straumstøtte for månader som ligg meir enn seks kalendermånader tilbake i tid, rekna frå månaden du sender inn søknad om straumstøtte. 

  Landbruksdirektoratet kan likevel i «særlige tilfeller» gi dispensasjon/unntak frå krava til innsending av søknad. Det betyr at om du har drive aktiv jordbruksproduksjon lenger tilbake i tid enn dei siste seks kalendermånadene, men har vore forhindra frå å søkje støtte tidlegare, kan vi vurdere om årsaka til at du ikkje har fått søkt kan reknast for å vere omfatta av dei «særlige tilfeller» som gir rett på dispensasjon. 

  For å søkje om dispensasjon ber vi om at du gjer følgjande:

  • Send inn søknad om straumstøtte og vel at du ønskjer støtte frå og med første mogleg månad. Send deretter ein førespurnad/søknad til stromstotte@landbruksdirektoratet.no, eller per post til Landbruksdirektoratet, Postboks 56, 7701 Steinkjer. Opplys gjerne tydeleg om at det er ein dispensasjonssøknad.   
  • Oppgi organisasjonsnummeret til føretaket.   
  • Oppgi kva periode du ønskjer å søkje om/få støtte for (som du ikkje kan søkje om via nettsidene våre/Altinn sidan fristen er gått ut).   
  • Oppgi kva målepunkt du har som knyter seg til ditt føretaks jordbruksproduksjon og som du ønskjer å få støtte for.  
  • Oppgi årsaka til at du ikkje fekk søkt tidlegare og legg ved eventuell dokumentasjon som stadfestar dette (t.d. ei legeerklæring). Vi ber deg grunngi dispensasjonssøknaden så godt som mogleg.   

  Sensitive opplysningar må ikkje sendast per e-post, og eventuell dokumentasjon på fristoversitjinga som inneheld slike opplysningar kan sendast per post til Landbruksdirektoratet, Postboks 56, 7701 Steinkjer. Noter i dispensasjonssøknaden (e-posten) at dokumentasjon blir ettersendt per post. 

  Dispensasjonssøknader blir fortløpande behandla.