Båatsoelatjkoen mieriedimmieh

§ 1. Åssjele

Daate kompensasjovne edtja viehkiehtidh ekonomeles jïh kultuvrelle monnehkevoetem båatsosne tjåadtjoehtidh juktie heerredidh båatsoeburrieh lissie sjïere åasah åadtjoeh reaktovre-ovlahkoen gaavhtan Tsjernobylesne.

Råajvarimmieh mah leah ållermaahteme daennie mieriedimmesne edtjieh illedahkine utnedh

1. radioaktiviteete bovtsenbearkosne geahpene
2. akte dan stoerre produksjovne bovtsenbearkoste goh gåarede doekemasse jïh jïjtse åtnose,
3. baelhkiestimmie bovtseste hööptesåvva dan jïjnje gåarede
4. ulmide jaksedh dan ekonomeles radtjoeslaakan goh gåarede.

§ 2. (Ij faamosne)

0 Jarkelamme mieriedimmesne ruffien 22. b. 2021 nr. 2269 (faamosne snjaltjen 1. b. 2021 raejeste), ij faamosne ruffien 21. b. 2023 raejeste nr. 1017 (faamosne snjaltjen 1. b. 2023 raejeste).

§ 3. Krïevenassh kompensasjovnese.

Jis edtja maehtedh ekonomeles kompensasjovnem daan mieriedimmien mietie åadtjodh dellie

1. dïhte möölehtamme radioaktivtiteetenjieptjie aktede vihties bovtselåhkoste tjuara raaste-aarvoen bijjelen årrodh mij lea 3000 Bq/kg bovtsenbearkose, jis råajvarimmie ij leah kompensasjovnen bïjre skodteldehteme leekedæmman, v. 4. § voestes lïhtsine bokstaave a,
2. staatereerije lea tjoereme råajvarimmide jïh tseegkeldahkedaerpiesvoetide åvtelhbodti jååhkesjidh
3. staatereerije lea tjoereme eventuelle baelhkiestimmiem jååhkesjidh, v. 6. §
4. staatereerije lea tjoereme eventuelle teehpemh jååhkesjidh, v. 7 §
5. lea tjoereme bovtsenbearkoem akten leekedimsgåatan deallahtidh gusnie dïhte byögkeles bearkoegïehtjedimmie bearkoem gïehtjede

§ 4. Råajvarimmieh mejtie maahta kompensajovnem vedtedh

Maahta kompensasjovnem vedtedh vihtiestamme åasaj¹ mietie daase:

1. Skodteldehteme leekedimmie. Kompensasjovne ajve vadtasåvva dastegh ussjedammes dorjesovveme radioaktiviteetenjieptjie sæjhta raaste-aarvoen bijjelen båetedh jis skodteldehteme leekedimmie ij tjïrrehtamme sjïdth.
2. Bïepmehtimmie giedtien sisnie.
3. Bïepmehtimmie iemie gåatoemisnie.

Maahta kompensasjovnem vedtedh vihtiestamme åasaj åvteste daase:

1. Lissie åasah geadtan juktie råajvarimmieh tjïrrehtidh. Båatsoesïjte/sïjte/bovtsesiebrie edtja giedtiem tseegkedh jïh eekedh. Ij maaksoem åadtjoeh bigkemen åvteste giedtijste. Gosse akte giedtie åtnasåvva gellie jaepieh, maahta maaksoeh tjåadtjoen giedtide joekedidh golme jaepiej raajan.
2. Maaksoeh kreekedåakteredïenesjasse.
3. Foeresjimmie bovtseste bïepmehtimmiegiedtien gåajkoe.
4. Baeleme geajnoste bïepmehtimmiegiedtien gåajkoe.
5. Ryöktesth maaksoeh juktie jååhkesjamme bïepmehtimmieråajvaræmman ryöjrehtidh, mij vååjnoe ov-daerpies tjïrrehtidh.

Kompensasjovne ij edtjh gåessie gænnah bijjelen 2000 kråvnah årrodh fïerhten bovtsen åvteste råajvarimmesne.

1 V. åasajgujmie mah leah faamosne kompensasjovnide råajvarimmiej åvteste radioaktiviteeten bïjre bovtsenbearkosne

§ 5. Meehteme kompensasjovneste vihtiestamme åasaj mietie

Kompensasjovne skodteldehteme leekedæmman vadtasåvva 1. åasan mietie.

Kompensasjovne bïepmehtæmman bïepmehtimmiegiedtesne vadtasåvva 2. åasan mietie (3000-5000 Bq/kg) jallh 3. åasan mietie (bijjelen 5000 Bq/kg).

Kompensasjovne bïepmehtæmman iemie gåatoemisnie vadtasåvva 4. åasan mietie (3000-5000 Bq/kg) jallh 5. åasan mietie (bijjelen 5000 Bq/kg). Ohtsemen mietie maahta lissiemaaksoeh vielie goh åasa 4 jallh 5 maeksedh juktie iemie gåatoemisnie bïepmehtidh.

Kompensasjovne bïepmehtimmieråajvarimmine edtja maaksoeh maeksedh fovreåestemen jïh fovrefoeresjimmien åvteste, vieliebarkoen åvteste, eventuelle væktoeteehpemen  åvteste jïh akten vueliehkåbpoe klassifiseradimmien åvteste bovtsesne, jïh eventuelle jeatjah åasaj åvteste.

§ 6. Baelhkiestimmie bovtsenbearkoste

Iemielaakan ij edtjh kompensasjovnem åadtjodh baelhkiestamme bovtsenbearkoen åvteste. Staatereerije maahta læjhkan kompensasjovnem baelhkiestamme bearkoen åvteste jååhkesjidh vihtiestamme åasaj¹ mietie gosse

1. åvtelhbodti tjïelkelaakan daajra ij gåaredh råajvarimmieh 4. §  mietie tjïrrehtidh, jallh dej veajkoej gusnie åasah dagkeri råajvarimmiejgujmie ååpsen jolle sjidtieh, 
2. råajvarimmieh leah tjïrrehtamme jååhkesjamme soejkesji mietie, men gusnie sisvege radioaktiviteeteste annje lea fer jolle juktie maahta bearkoem jååhkesjidh åesiestæmman
3. råajvarimmieh tjuerieh orrijidh åvtelen dah leah tjïrrehtamme, jallh
4. aktegsbovtsen åvteste gusnie radioaktiviteeten njieptjie lea bijjelen 3000 Bq/kg.

Teehpeme mieseste maaksasåvva 6. åasan mietie, mearan teehpeme bovtseste mij lea båarasåbpoe goh 1 jaepie maaksasåvva 7. åasan mietie.

0 Jarkelamme mieriedimmine goeven 21. b . 2020 nr. 3044 (faamosne tsiengelen 1. b. 2021 raejeste)

1 V. sïejhme åasajgujmie kompensasjovnide råajvarimmiej åvteste radioaktiviteeten bïjre bovtsenbearkosne.

§ 7. Teehpeme bovtsijste gosse radioaktiviteetem möölehte jallh bïepmehtimmesne

Teehpeme bovtseste gosse radioaktiviteetem möölehte, jallh gosse bïepmehtimmiem tjïrrehte 4. § mietie, maaksasåvva vihtiestamme åasaj¹ mietie. Teehpeme mieseste maaksasåvva 6. åasan mietie, mearan teehpeme bovtseste mij lea båarasåbpoe goh 1 jaepie maaksasåvva 7. åasan mietie.

Teehpemh edtjieh jååhkesjamme årrodh staatereerijistie.

Teehpeme voestes lïhtsen mietie maahta meatan ryöknesovvedh goh bielie leekedimmieveahkeste gosse produksjovnedåarjoen jïh miesieleekedimmiedåarjoen bïjre syökoe.²

0 Jarkelamme mieriedimmine goeven 21. b . 2020 nr. 3044 (faamosne tsiengelen 1. b. 2021 raejeste).

1 V. sïejhme åasajgujmie kompensasjovnide råajvarimmiej åvteste radioaktiviteeten bïjre bovtsenbearkosne.

2 V. sïejhme mieriedimmine dåarjoen bïjre sïjtebielide jïh bovtsesiebride.

§ 8. Ij deerjeldihkie bovtsem jïjtse fualhkan reebledh

Juktie hoksedh båatsoeburrieh bovtsenbearkoem aarvoejgujmie utnieh dan nasjonaale radioaktijve deerjeldahkeraasten nuelesne baasisebeapmojne mij lea 600 Bq/Kg, maahta daej råajvarimmiejgujmie nïerhkedh;

• bovtsh jïjtse fualhkan veeljedh möölehtamme bovtsijste gosse leekedeminie
• bovtsh bïepmehtidh mejtie jïjtse fuelhkie edtja byöpmedidh

Vihtiestamme maaksoeh juktie radioaktiviteetem bovtsine möölehtidh jïh gïehtjedidh jïjtse fualhkan maaksasuvvieh åejvieladtjijste goh jeatjah gïehtjedimmiemöölehtimmien åvteste.

Gosse daerpies bovtsh jïjtse fualhkan möölehtidh, sïejhme leekedimmien ålkolen, tjuara dam åejvieladtjide bïeljelidh minngemes 1 våhkoen soejkesjamme leekedimmien åvtelen.

Neavroeniestiej åvteste, mah eah maehtieh jïjtse beapmojne åtnasovvedh fer jolle radioaktiviteetenjieptjien gaavhtan, jallh mah leekedimsgåatan deellesuvvieh baelhkiestimmien gaavhtan, v. § 6, kompensasjovnem åådtje goh teehpemen åvteste bovtsijste bïepmehtimmesne. Kreekedåaktere jïh staatereerije tjuerieh neavroeleekedimmiem tjaaleldh vihtiestidh.

0 Jarkelamme mieriedimmine goeven 21. b . 2020 nr. 3044 (faamosne tsiengelen 1. b. 2021 raejeste)

§ 9. Maaksoe jïh giehtjedimmie

Staatereerije gaajhkh krïevenassh kompensasjovni bïjre jååhkesje jïh vihteste mænngan bovtsh leah deallasovveme byögkeles leekedimsgåatan jïh leah jååhkesjimmiem doekemasse åådtjeme. Laanteburriedirektoraate stillie kompensasjovnide maeksedh. Bïepmehtæmman maahta 60 % dehtie aerviedamme kompensasjovneste maeksedh gosse bïepmehtimmie aalka.

Staatereerije maahta dispensasjovnem vedtedh daehtie mieriedimmeste jis sjïere fåantoeh gååvnesieh.

0 Jarkelamme mieriedimmine ruffien 21. b. 2016 nr. 739 (faamosne snjaltje 1. b. 2016 raejeste), goeven 21. b . 2020 nr. 3044 (faamosne tsiengelen 1. b. 2021 raejeste)

§ 10. Faamoeaalkoe

Daate mieriedimmie faamoem åådtje 1.b. 2015 raejeste. Seamma tïjjen mieriedimmie ruffien 19. biejjeste 2008 nr .712 heajhtasåvva kompensasjovnen bïjre maaksoej, vieliebarkoen jïh ekonomeles teehpemen åvteste mejtie båatsoeburrieh råajvarimmiej gaavhtan åadtjoeh radioaktiviteeten vööste bovtsenbearkosne.

Lissietjaalege: Åasah

Åasa	Råajvarimmie	Summe (kr)
1	Skodteldehteme leekedimmie (fïerhte bovtse)	300
2	Bïepmehtimmie giedtien sisnie 3000–5000 Bq/kg (fïerhte bovtse)	535
3	Bïepmehtimmie giedtien sisnie bijjelen 5000 Bq/kg (fïerhte bovtse)	805
4	Bïepmehtimmie iemie gåatoemisnie 3000–5000 Bq/kg (fïerhte bovtse)	70
5	Bïepmehtimmie iemie gåatoemisnie bijjelen 5000 Bq/kg (fïerhte bovtse)	135
6	Maaksoe miesieteehpemen åvteste (fïerhte miesie)	1 340
7	Maaksoe bovtseteehpemen åvteste, båarasåbpoe goh 1 jaepie (fïerhte bovtse)	2 000