Boazodoallošiehtadusa njuolggadusat

1. Kapihtal. Oppalaš mearrádusat

§ 1-1. Ulbmil

Doarjja orohagaide ja boazoservviide galgá leat veahkkin dáidda addimis eambbo mieldeovddasvástádusa boazodoalu ovdánahttimis guoddinnávccalaš boazodoallun, háhkat dássivuođa boazologu ja guohtumiid gaskka, sihkkarastit guohtuneatnamiid ja buoridit gánnáhahttivuođa.

Juolludeami ja roassogearggusvuođa doarjaga ulbmil lea láhčit diliid dárbbašlaš doaibmabijuide orohagain ja boazoservviid go leat roasut guohtuma dáfus.

Erenoamáš doarjja gearggusvuhtii galgá eastadit stuora boazovahágiid dahje eará stuora elliidčálgohástalusaid guohtunroasuid oktavuođas, go orohaga dahje boazosearvvi iežas gearggusvuođafoanda ii leat doarvái gokčat dárbbašlaš doaibmabijuid.

§ 1-2. Definišuvnnat

Orohatdoarjja dán oktavuođas mearkkaša doarjja orohagaid ja boazoservviid hálddašeapmái, plánemii ja resursahálddašeapmái.

Ealátroassu mearkkaša dáhpáhus mii spiehkasta normálas ja gáidá čielgasit dábálaš doallovariašuvnnas mii lea jagis jahkái. Ealátroassu sáhttá bohciidit jođánit, šaddat áiggi badjel, ja lea ráddjejuvvon sihke geográfalaččat ja das galli boazoeaiggádii čuohcá. Go lea roassu, de lea mihtilmas oassi guohtuneatnamis lássejuvvon dahje leat eará klimáhtalaš váikkuhusat mat áitet bohcco birgenlági, ja lea mearkkašahtti várra massit bohccuid ja gillát stuora ekonomalaš vahágiid. Roassu sáhttá áitit daid boazoeaiggádiid viidáset doalu geaidda roassu čuohcá.

§ 1-3. Gáibádusat ohcamii

Doarjja orohagaide ja boazoservviide galgá ohccojuvvot sierra skoviin man Eanandoallodirektoráhta lea mearridan. Ohcan sáddejuvvo dan fylkka stáhtahálddašeaddjái gosa orohat dahje boazosearvi gullá. Stáhtahálddašeaddji mearrida doarjjaohcama. Ohcamat galget gieđahallojuvvot daid njuolggadusaid mielde mat gustojedje dan boazodoallojagis masa ohcá doarjaga.

0 Rievdaduvvon njuolggadusa bokte geassemánu 21. b. 2023 nr. 1015 (fápmui boahtán suoidnemánu 1. b. 2023).

§ 1-4. Raporteren ja bearráigeahčču

Dat geat ožžot doarjaga dán njuolggadusa mielde, leat geatnegasat addit buot dieđuid maid boazodoalloeiseválddit atnet dárbbašlažžan vai sáhttet hálddašit doarjjaortnegiid, dahje vai sáhttet ollašuhttit boazodoallošiehtadusa.

Doarjjaoažžu galgá raporteret doarjaga geavaheami birra maŋemus doaibmajagis stáhtahálddašeaddjái ovdal suoidnemánu 15. beaivvi. Váilevaš raporteren das movt doarjja lea geavahuvvon, sáhttá dagahit ahte máksojuvvon doarjja ollásii dahje belohahkii gáibiduvvo máksojuvvot ruovttoluotta.

Boazodoalloeiseválddit bearráigehččet ahte doarjjamáksimat leat riekta, ja das lea vuoigatvuohta oaidnit buot rehketdoaluid, reivvestallamiid ja čállámušaid mat gusket doarjagii. Sáhttá gáibiduvvot ahte revisor duođašta dieđuid.

§ 1-5. Boasttumáksimiid njulgen 

Boazodoalloeiseválddit sáhttet njulget boasttuvuođaid máksojuvvon doarjagiin, juogo maŋŋelmáksimiid bokte dahje doarjaga ruoktotmáksingáibádusa bokte doarjjaoažžus.

§ 1-6. Unnideapmi je.

Jus doarjjaoažžu fuomáškeahttá dahje eaktodáhtolaččat lea addán boasttu dahje váilevaš dieđuid ohcamis mii lea biddjon vuođđun dahje mii livččii sáhttán biddjot vuođđun doarjaga vuoiggameahttun máksimii, de sáhttá doarjja ollásit dahje belohahkii dollejuvvot.

Jus doarjjaoažžu boazodoalloeiseválddiid mearrádusa vuođul doaibmá dahje lea doaibman nu ahte rihkku lágaid dahje boazodoalloealáhusa njuolggadusaid, ja lea fuollameahttumit dahje eaktodáhtolaččat dan dahkan, de sáhttá doarjja ollásit dahje belohahkii dollejuvvot dassážii go dilit leat njulgejuvvon. Jus dákkár njuolggadusaid rihkkumis lea leamaš roavva fuollameahttunvuohta dahje eaktodáhtolašvuohta, de sáhttá doarjja ollásit dahje belohahkii dollejuvvot.

Jus Femunden orohat ii čuovo boazodoalu eavttuid orohaga rájiid siskkobealde, de galgá doarjja ollásit dahje belohahkii dollejuvvot.

§ 1-7. Ruoktotmáksima dahje unnidanmeari sisagáibideapmi

Erohus máksojuvvon doarjagis ja dohkkehuvvon doarjagis mii lea mearriduvvon ruoktotmáksima § 1-4 mielde dahje unnideami § 1-6 mielde, sáhttá gáibiduvvot máksojuvvot ruoktot doarjjaoažžus dahje rehkenastojuvvot oassin boahttevaš doarjjamáksámušain.

Boazodoalloeiseválddiid gáibádusat sáhttet rehkenastojuvvot oassin doarjjaoažžu doarjjamáksámušain.

Jus fitnodat/doarjjaoažžu ii lean fuolalaš buori jáhkus máksámuša dáfus, de sáhttet gáibiduvvot reanttut dan rájes go ruoktotmáksingáibádus lea ollen fitnodahkii/doarjjaoažžui. Jus lea leamaš roavva fuollameahttunvuohta dahje eaktodáhtolašvuohta, de sáhttet reanttut gáibiduvvot dan rájes go vuoiggameahttun doarjja lea máksojuvvon. Reantojuolgi biddjo dan reantojuolggi mielde maid Finánsadepartemeanta áigges áigái mearrida § 3 vuođul lágas b. juovlamánu 17. b. 1976 nr. 100 reanttuid birra maŋŋonan máksimiid olis j.e.

§ 1-8. Váidinvejolašvuohta

Stáhtahálddašeaddji mearrádusa dán njuolggadusa mielde sáhttá váidit Eanandoallodirektoráhtii hálddašanlága njuolggadusaid mielde.

§ 1-9. Oktasaš mearrádusat

1. kapihttala mearrádusat gustojit buot doarjjaortnegiidda dán njuolggadusa mielde, jus eará ii leat sierra mearriduvvon.

2. kapithal. Orohatdoarjja

§ 2-1. Orohatdoarjaga eavttut

Doarjja sáhttá juolluduvvot orohagaide ja boazoservviide dán kapihttala mielde jus:

1. Orohat ja boazosearvi lea doaimmas
2. orohat lea mearridan orohatplána ja lea sádden dan stáhtahálddašeaddjái,
3. boazosearvi lea mearridan boazodoalloplána ja sádden sádden dán stáhtahálddašeaddjái,
4. stáhtahálddašeaddji leat ožžon ovddit jagi revisordohkkehuvvon rehketdoalu,
5. orohat ja boazosearvi galgá várret unnimustá 20 000 ruvnno ohcanjagi orohatdoarjagis roassogearggusvuođafondii, gč. § 3-1, dát dattetge ii guoskka orohagaide 17, 30A, 30B, 30C, ja Femundii, ja
6. orohat ja boazosearvi, mat leat ožžon doarjaga dán njuolggadusa mielde maŋemus doaibmajagis, leat raporteren ruđaid j.e. várrema ja geavaheami birra sierra raporterenskovis man Eanandoallodirektoráhta lea mearridan

0 Rievdaduvvon njuolggadusa bokte geassemánu 21. b. 2023 nr. 1015 (fápmui boahtán suoidnemánu 1. b. 2023).

§ 2-2. Orohatdoarjaga máksomearit

Doarjja boazodoalloorohagaide, ja maiddái Trollheimenii, juolluduvvo fásta vuođđomáksun gitta 207 000 ruvnno guđege orohahkii. Go orohagat časkojuvvojit oktii, de oažžu orohat vuođđomávssu vuosttaš guokte jagi nu galli orohaga ovddas mat leat oktiičaskojuvvon.

Doarjja dahká

1. gitta 322 500 ruvnno Nuorta-Finnmárkku boazoguohtunguovllu 17. orohahkii
2. gitta 390 000 ruvnno Nuorta-Finnmárkku boazoguohtunguovllu 16. orohahkii
3. gitta 390 000 ruvnno Oarje-Finnmárkku boazoguohtunguovllu orohagaide 30A, 30B ja 30C.
4. gitta 97 500 ruvnno Femund orohahkii Lulli-Trøndelága/Hedmárkku boazoguohtunguovllus, ja
5. gitta 195 000 ruvnno guđege boazosearvái.

Lassin juolluduvvo gitta 22 500 ruvnno guđege doalu nammii. Nuorta-Finnmárkku boazoguohtunguovllu orohat 16 siidaosiid dáfus lea doarjja gitta 29 000 ruvnno. Dát variábel doarjja juolluduvvo dušše daid siidaosiid nammii maidda lea juolluduvvon buvttadanvuoitu unnimusat ovtta golmma maŋemus doaibmajagis. Variábel doarjja ii gusto orohagaide 17, 30A, 30B, 30C ja Femund.

Orohagat mat leat mearridan siidajuogu jahkečoahkkinmearrádusa bokte sáhttet juogadit doarjaga daid iešguđetge siiddaid gaskka.

0 Rievdaduvvon njuolggadusa bokte geassemánu 21. b. 2023 nr. 1015 (fápmui boahtán suoidnemánu 1. b. 2023).

§ 2-3. Orohatdoarjaga geavaheapmi

Doarjja galgá addit vuođu doaibmabijuide mat heivejit oktii njuolggadusa ulbmiliin, gč. § 1-1, dása gullá:

1. hálddašeapmi ja resursahálddašeapmi
2. várren roassogearggusvuođafondii
3. oastit rusttegiid heahtebiebmamii nu go boahtá ovdal orohaga gearggusvuođaplánas
4. dearvvašvuođa-, biras- ja sihkarvuođabargu
5. bargoveahkki buozanvuođa ja áhpehisvuođa oktavuođas, álbmotoaju oppalaš ortnegiid lassin
6. bargoveahkki luomu ja astoáiggi oktavuođas
7. oktasaš investeremat rusttegiidda mat sáhttet dustet dálkkádatheivehemiid.

§ 2-4. Sierra doarjja Trollheimenii

Trollheimenii addojuvvo doarjja sierragoluide gitta 15 000 ruvnno rádjái juohke siidaoasi
nammii masa lea juolluduvvon buvttadanvuoitu unnimusat ovtta dan golmma maŋemus jagis.

Mearriduvvon rámmaeavttuid vuođul máksojuvvo gitta 100 000 ruvdnosaš erenoamášdoarjja guhtiige dan viđa siidaoasis Trollheimenis. Jus rámmaeavttut rievdaduvvojit, de heaittihuvvo doarjja.

§ 2-5. Ohcanáigemearri

Orohatdoarjaga ohcan oktan mildosiiguin galgá leat lágiduvvon sisa ovdal suoidnemánu 15. b.

Erenoamáš oktavuođain sáhttá stáhtahálddašeaddji spiehkastit ohcanáigemearis.

§ 2-6. Doaibmanjuolggadusaid ráhkadeami goluid gokčan

Jus orohat ieš ii ráhkat doaibmanjuolggadusaid, de gokčojuvvojit stáhtahálddašeaddji golut
doaibmanjuolggadusaid ráhkadeapmái orohatdoarjaga rámma siskkobealde.

3. Kapihtal. Gearggusvuođafoanda

§3-1. Doarjja roassogearggusvuođafondii

Doarjja roassogearggusvuhtii juolluduvvo 150 proseantta meriin roassogearggusvuođafoandda várrema ektui, gč. § 2-1 bustávva e, ráddjejuvvon bajás guvlui 25 proseantta rádjai oppalaš doarjagis 2-2. § mielde. Doarjja roassogearggusvuhtii ii máksojuvvo orohagaide 17, 30A, 30B, 30C, ja Femundii.

Orohat ja boazosearvi lea geatnegas atnit roassogearggusvuođafoandda sierra báŋkokontos.

Galgá ráhkaduvvot sierra rehketdoallu roassogearggusvuođafoandda dáfus.

§3-2. Gearggusvuođafoandda geavaheapmi

Gearggusvuođafoanda § 3-2 mielde galgá gokčat goluid § 3-3 mielde dain oktavuođain go
gearggusvuođalávdegoddi lea nannen ahte lea ealátroassu.

Orohat ja boazosearvi sáhttá mearridit váldit atnui iežas gearggusvuođafoandda, jus:

1. orohatstivra dahje boazosearvi árvvoštallá ahte lea ealátroassu olles dahje osiin orohagas § 1-2 nuppi lađđasa definišuvnna mielde, ja
2. lea dárbu álggahit doaibmabijuid jođánit, ja
3. orohatstivra dahje boazosearvi lea dieđihan gearggusvuođalávdegoddái ahte lea dárbbašlaš fitnat geahčadeame dili orohagas.

§3-3. Golut ja máksomearit

Gollun § 3-2 mielde rehkenastojuvvojit earret eará molssaevttolaš guohtuneatnamiid láigoheapmi, fuođđariid oastin, bargoveahki láigoheapmi fuođđariid ja olbmuid fievrredeapmi, ja bohccuid sirdin molssaevttolaš guohtunguovlluide.

Ovttaskas olbmo barggu sáhttá eanemusat buhtadit 210 ruvnnuin diimmus.

Ovttaskas olbmo fievrruid geavaheami ja eará rusttegiid geavaheami gokčamii geavahuvvojit stáhta máksomearit.

0 Rievdaduvvon njuolggadusa bokte geassemánu 21. b. 2023 nr. 1015 (fápmui boahtán suoidnemánu 1. b. 2023).

§3-4. Máhcahangáibádus boasttogeavaheami olis

Stáhtahálddašeaddji sáhttá gáibidit ahte visot dahje oassi geavahuvvon ruđain galget máhcahuvvot roassogearggusvuođafondii jus:

1. foanda geavahuvvo § 3-2 oppalaš eavttuid vuostá, dahje
2. stáhtahálddašeaddji ii dohkket foandda geavaheami raporterema § 1-4 mielde.

4. Kapihtal. Erenoamáš doarjja gearggusvuhtii 

§4-1. Doarjjaeavttut

Erenoamáš doarjja gearggusvuhtii sáhttá juolluduvvot orohagaide ja boazoservviide, jus:

1. Gearggusvuođalávdegoddi lea nannen ahte guoskevaš orohagas ja boazosearvvis lea ealátroassu, ja
2. orohaga dahje boazosearvvi iežas gearggusvuođafoandda várrejuvvon ruđat eai leat doarvái gokčat dárbbašlaš doaibmabijuid.

Doarjja roassogearggusvuhtii ii máksojuvvo orohagaide 17, 30A, 30B, 30C, ja Femundii.

Doarjja galgá máksojuvvot orohaga ja boazosearvvi gearggusvuođafondii ja galgá geavahuvvot kapihtal 3 mielde.

§4-2. Doarjaga meroštallan

Doarjja meroštallojuvvo 4,50 ruvdnui guđege bohcco nammii jándoris, dan boazologu mielde mii gullá daidda siiddaide dahje boazoservviide gos gearggusvuođalávdegoddi lea nannen ealátroasu.

Boazolohku mii biddojuvvo vuođđun lea boazolohku mii lei njukčamánu 31. beaivvi, mii lea almmuhuvvon boazodoallodieđáhusas. Ii addojuvvo doarjja eambbo bohccuid ovddas go dat mii lea siidda dahje boazosearvvi bajimus mearriduvvon boazolohku.

Sáhttá ohcat doarjaga 15 jándora áigodahkii dan beaivvi rájes go § 3-2 vuosttaš lađđasa eavttut leat devdojuvvon. Jus ealátroassu bistá, de sáhttá ohcat doarjaga ođđa 15 jándora áigodahkii.

Jus leat báhcán ruđat orohaga ja boazosearvvi gearggusvuođafondii go máksinbeaivi boahtá, de gessojuvvojit dát meroštallojuvvon doarjagis vuosttaš gitta goalmmát lađđasa mielde.

§4-3. Doarjja johtit bohccuiguin dálveorohagas geasseorohahkii

Orohat gos gearggusvuođalávdegoddi lea nannen ealátroasu, gč. § 3-2 vuosttaš lađđasa, sáhttá ohcat doarjaga johtit bohccuiguin dálveorohagas geasseorohahkii. Johtindoarjja addojuvvo dušše johtimiidda mat leat čađahuvvon ovdal miessemánu 10. beaivvi.

Johtindoarjja dahká 0,18 ruvnno bohcco nammii guđege kilomehteris. Ii addojuvvo doarjja eambbo bohccuid ovddas go dat mii lea siidda bajimus mearriduvvon boazolohku.

Fievrredeaddjit ja fievrrut mat geavahuvvojit johtimiidda galget leat almmolaččat dohkkehuvvon ealli bohccuid fievrredeapmái.

Johtindoarjjaohcan sáddejuvvo stáhtahálddašeaddjái ovdal miessemánu 31. beaivvi. Ohcamis galgá duođaštuvvot ahte johtin lea čađahuvvon, galle bohcco leat sirdojuvvon ja galle kilomehtera. Duođaštusat das ahte fievrredeaddjis leat dárbbašlaš dohkkeheamit fievrredit ealli bohccuid galget biddjojuvvot ohcama mielddusin.

5. Kapihtal. Fápmuiboahtin

§5-1. Fápmuiboahtin

Dát njuolggadus boahtá fápmui dakkaviđe. Seammás heaittihuvvo njuolggadus geassemánu 26. b. 2018 nr. 1031 doarjaga birra orohagaide ja boazoservviide ja njuolggadus b. guovvamánu 4. b. 2022 nr. 165 erenoamáš doarjaga birra roassogearggusvuhtii.